Mücevher tasarımı konusunda insanların en çok merak ettiği sorulardan birisi “Mücevher ustasına ne denir?” olarak karşımıza çıkıyor. Bu konuya değinmeden önce mücevherin ne olduğundan ve ham maddelerinden bahsetmekte fayda var.
Mücevher, kısaca değerli süs eşyaları olarak açıklanabilir. Daha kapsamlı olarak ifade etmek gerekirse, altın ve gümüş gibi değerli madenler ya da elmas gibi değerli taşlar kullanılarak yapılan aksesuarlar bütünü diyebiliriz. Bu tanım içine daha çok küpe, kolye, bilezik, yüzük ve benzeri sık kullanılan aksesuarlar girer. Mücevher yapımında kullanılan değerli taşlara ek olarak zümrüt ve yakut da örnek verilebilir. Yüksek ekonomik değere sahip olan bu değerli madenlere ve taşlara, nadir olarak rastlanıldığını da belirtelim.
Mücevher Ustası Kime Denir?
“Mücevher ustasına ne denir?” sorusunun yanıtına gelecek olursak, bu konuyu iki farklı meslek üzerinden değerlendirmek mümkündür. Bu iki meslekten birincisinin kuyumcu olduğunu söyleyebiliriz. Kuyumcular, değerli madenleri ve taşları kullanarak daha önce de bahsettiğimiz küpe, kolye, bilezik ve yüzük gibi süs eşyalarını tasarlayan ve işleyen kişilerdir.
Kuyumcudan sonra ele alacağımız ikinci meslek ise mıhlayıcı. Mıhlayıcılar ise çeşitli süs eşyalarında değerli taşları yuvalarına işleyen ve sıkıştırılmasını sağlayan kişilerdir. Yüzüklerin montür bölümüne değerli taşların yerleştirilmesi, bu mesleğin yaptığı işe örnek olarak verilebilir. Bahsettiğimiz iki meslek grubunda da yer alan kişiler, genel olarak mücevher ustası olarak adlandırılabilir.
Mücevher Ustalığının Geçmişi
Mücevher ustalığının geçmişine ve zaman içerisinde nasıl bir değişim gösterdiğine maddeler halinde kısaca göz atalım:
- Ülkemizde mücevher kullanımı, Osmanlı Devleti döneminden beri oldukça yaygındır.
- Mücevher ustalığı ise Anadolu topraklarına yaklaşık 5000 yıl önce gelmiştir.
- Bu duruma bağlı olarak mevcut meslekler arasında mücevher ustaları da her zaman önemli bir yere sahip olmuştur.
- Tarihimizde yer alan bazı padişahların, kuyumculuk mesleğini yaptığını, tarihin tozlu sayfalarında görebiliyoruz.
- Fatih Sultan Mehmet, 1453 yılında İstanbul’u fethettikten kısa bir süre sonra Ermeni mücevher ustalarını İstanbul’a yerleştirmeye başlamıştır.
- Bu nedenle Türkiye’de mücevher ustalığı mesleğinin gelişiminde, Süryani ve Ermeni ustaların da oldukça etkili olduğunu belirtmek gerekiyor.
Genel olarak mücevher ustalığının geçmişinden de bahsettiğimize göre günümüzde mücevher ustalarının nerede yetiştiğine ve diğer detaylara değinebiliriz.
Günümüzde Mücevher Ustaları Nerede Yetişiyor?
Ülkemizde, değerli takı ve aksesuar denildiğinde neredeyse herkesin aklına İstanbul’da bulunan Kapalıçarşı gelmektedir. Kapalıçarşı, dünyanın en eski çarşısı olmakla birlikte en büyüklerinden de birisi olarak karşımıza çıkıyor. “Mücevher ustasına ne denir?” gibi merak edilen bir soruyu yanıtlarken Kapalıçarşı’ya değinmek gerekir. Çünkü eski dönemlerden bu yana Kapalıçarşı’da bulunan mücevher ustaları, ülkemizin birçok şehrinde bu mesleği yapan ya da yapmak isteyen ustaları yetiştirmiştir.
Aynı zamanda bu tarihi çarşı, halen mücevher ustalığı mesleğine yön vermeye devam ediyor. Kapalıçarşı’da bulunan ustalar, günümüzde de mücevher ustaları yetiştirmeyi sürdürüyor.
Böylece “Mücevher ustasına ne denir?” sorusunu oldukça detaylı ve tarihten örnekler ile açıklamış olduk. Mücevher ustalığının, bugün olduğu gibi, gelecek yıllarda da önemi giderek artacak ve her zaman değerli bir meslek olarak kabul görecektir.